Verslag

"you 're a nice person se, You tell your friends about me?"

Een land waar we met veel plezier naar terugkijken. Een land vol tegenstellingen. Prachtige gebouwen - bittere armoede, kleurrijke mensen - vieze steden. Het zal niet meevallen om dit land te beschrijven en overbrengen wat er te zien is. Maar goed, we doen toch maar een poging....

Steden
Delhi is de hoofdstad van het land. Officieel wonen er 10 miljoen mensen maar schattingen van het werkelijk aantal inwoners lopen al richting de 20 miljoen. Vanuit de rand van de stad kost het een uur (als er geen files zijn) om het centrum te bereiken. Zelfs als je met de indiase chauffeursinstelling (niet remmen maar gas geven!) door de straten van de stad scheurt. Het centrum bestaat uit kleine steegjes waar elke beroepsgroep samengeklonterd is, gildes dus. Zo heb je aan de voet van de Jama Masjid (grote moskee) alle reparatiewinkeltjes liggen en in een zijstraatje bij de Gurdwara (Sikh tempel) de juweliers.

Mumbai (Bombay) heeft een veel stedelijker karakter en doet erg Engels aan. Naast het imposante victoriaanse stationsgebouw van Victoria terminus zijn er talloze neo-gotische gebouwen te vinden die aan de Engelse tijd herinneren. Zodra je echter het stationsterrein verlaat, kom je in een wijk waar het bouwmateriaal van de huizen voornamelijk bordkarton en golfplaten zijn. Er zijn weinig plaatsen waar de tegenstelling zo duidelijk is als hier. De grootste stad van India strekt zich 100 kilometer langs de kust uit en herbergt 16 miljoen (onofficieel 25 miljoen) inwoners.

Bangalore en Chennai (Madras) zijn typisch Zuid Indiase steden, zijn minder hectisch maar niet mider bevolkt. Chennai is de vierde stad van het land. Ze heeft ook duidelijk katholieke roots doordat St Thomas volgens de overlevering daar de dood vond. Een beeld en een kapel zijn daarvan de nalatenschap, mooi gelegen op een heuvel die over deze groene stad uitkijkt. Van de tsunami (bijna een jaar geleden) was niets meer te zien, de rommel op het strand heeft er waarschijnlijk altijd al gelegen. Bij Marina Beach stonden de huizen ook zo ver landinwaards dat deze niet door de tsunami getroffen waren. Op plaatsen buiten de stad is de schade waarschijnlijk veel groter geweest.

Verkeer
In India de weg op gaan is al een avontuur op zich, al was het alleen dat de helf van de voertuigen die op straat rondrijden het predikaat Auto niet dragen. Karren, getrokken door kamelen of stieren, Koeien, moterfietsen en (motor) riksja's bepalen het straatbeeld. Motoren scheuren in elk gaatje dat vrijkomt wat leidt tot een uiterst efficient weggebruik: Op drie rijstroken passen minstens 6 voertuigen naast elkaar.

Waarschijnlijk is het ergste defect aan een auto voor de indier de claxon. Het is een manier van communiseren geworden in het verkeer.Men rijdt met de linkervoet op het gaspedaal, de rechtervoet op de rem (in de hoop deze niet te hoeven gebruiken) en mer de rechterhand op de claxon.

's Nachts maakt men het zo mogelijk nog bonter. Behalve dat werkelijk niemand uitkijkt als hij/zij/het oversteekt, draagt het meeste langzame verkeer geen licht. Een inhaal maneauvre op een tweebaans weg leidt er meestal toe dat tegenliggers tot een ommetje door de berm gedwongen worden. Zo komen ze tenminste niet vroegtijdig in het nirwana. De hoofdwegen zijn over het algemeen goed van kwaliteit. Maar dat het onderhoud van de secondaire wegen te wensen over laat, bewijst het onderstaande.

Een nachtelijke busrit van Madurai naar Chennai (met zeer comfortabele ligstoelen overigens) was letterlijk een hellerit omdat de hoofdwegen rond Madurai door overstromingen geblokkeerd waren en de secundaise wegen moesten worden genomen. Deze zijn over het algemeen niet of slechts gedeeltelijk verhard en zitten vol met kuilen. 's Ochtends hoorden we in Chennai dat er op hetzelfde traject twee bussen verongelukt waren met in totaal honderd doden. Nu had onze busmaatschappij lokaal een zeer goede reputatie (er was nog nooit een bus verongelukt) maar het was toch wel even slikken toen de het nieuws hoorden.

Winkelen
In India is service tot een kunst verheven. Werkelijk alles wordt in het werk gesteld opdat de klant zo min mogelijk fysieke inspanning hoeft te verrichten (en zoveel mogelijk geld uitgeeft). Dat gaat als volgt: men lope een winkel binnen en neme na hartelijk welkom geheten, plaats achter een grote toonbank waarop de verkoper direct en ongevraagd allerlei kledingwaar neer legt en aanprijst. Als na ongeveer een kwartier deze toonbank helemaal vol ligt wordt je geacht een keuze te maken. Elke wedervraag resulteert verolgens in een nieuwe stortvloed aan koopwaar dat op de toonbank terechtkomt, leuk voor degene die het moet opruimen, vandaar dat overuren waarschijnlijk niet uitbetaald worden.

We bezochten een kledingzaak in Madurai. Alleen op de dames afdeling stonden al 12 verkoopsters klaar om je te helpen.Die damesafdeling was ongeveer 20 bij 10 meter groot, veel kleiner dus dan een gemiddelde 'hollandse' kledingzaak.

Tempels
Hoge pagodes verheffen zich boven de zuid Indiase stad Madurai. Hij valt niet te missen, de Meenakshi tempel. Met vier torens op elke windrichting en nog de nodige torens binnen het complex maakt het 13e eeuwse gebouw een bijzonder imposante indruk. De bonte schilderingen op de torens en in de gebouwen worden eidere twaalf jaar vernieuwd. Het geeft de tempel een fris en kleurig uiterlijk. Deze tempel is ook meer dan een gebedshuis. Er zijn winkels, een museum (in de Hal van de Duizend Pilaren) en sinds enkele jaren een gaarkeuken voor de aller armsten. Het is er een drukte van jewelste. Het is bijna ondonelijk de indrukken te beschrijven die op je afkomen , een wirwar van geluiden, zingende priesters, mensen die gebedenprevelen en kleine ondernemers die luidruchtig hun koopwaar aanbieden. Je komt gewoonweg ogen en oren tekort.

Een bezoek aan de Gurdwara (Sikh tempel) in Delhi is zeer de moeite waard geweest. In een speciaal voor toeristen opgezet kantoortje wordt voorlichtingsmateriaal uitgedeeld en volgt enige uitleg over het Sikh geloof. Ook kan men hier hoofddoeken lenen (jawel, ook mannen moeten er aan geloven!) en kunnen de schoenen en sokken achtergelaten worden. Voor het binnengaan van de tempel worden de voeten gewassen (je kan er niet aan ontsnappen. Door een fontijntje lopen is nl. de enige manier om binnen te raken) en we lopen meteen naar de achterkant alwaar ee kommetje van bladeren gevuld wordt met een zoete rijsterbrij. In de gurdwara zelf klinken doorlopen de muziekale gebeden die gezongen worden door enkele priesters, begeleidt op tabla en harmonium. Het is een plaats om te bidden en vooral (voor ons dan) een plaats om waar je je ogen uitkijkt. Aan het plafon hangen slingers met gele vlaggetjes. De hele huimte is rijk versiert met beelden. Overal zitten mensen te bidden of gewoon te ontspannen. Een vast ritueel volgt waarna we de tempel verlaten met een bloemenkrans omgehangen.

Ridhikesh is een groot prlgrimsoord aan het begin van de bedevaardsroute naar de bron van de Gangus. Het heiligdom bevat een dozijn grote tempels en tientalle kleine. Ook zijn er overal kamers te huur (veelal gratis) waar gemediteerd kan worden. Veel tempels staan aan het water, wat het geheel een zeer sprookjes achtig uiterlijk geeft met de Himalaya op de achtergrond. Via een hangbrug voor langzaam verkeer (met een indrukwekkend uitzicht richting de Himalaya) is het heiligdom met het dorp Rishikesh verbonden. Overal lopen priesters en monniken rond. Soms in zichzelf gebeden prevelend. Overal zijn winkeltjes waar al dan niet aan het heiligdom gerelateerd spullen verkocht worden. Een van de mooiste punten in Rishikesh is wel het witmarmere beeld van Shiva dat in de rivier staat en tegen de achtergrond van de tempels een sprookjesachtig uitzicht geeft.

Een ander zeer indrukwekkend tempelcomplex zijn de Boeddistische grottempels van Ajanta en de Kailash tempel in Elllora. Deze zijn allen uit Bazalt gehakt en vooral voor de Kailash tempel in Ellora moet dat een huzare stuk geweest zijn. De pracht van de tempels in Ajanta zit evenwel niet in de buitenkant maar aan de binnenkant. De kloosters zijn versiert met werkelijk prachtige schilderingen die allerlei taferelen uit de Boedistische mythologie uitbeelden. De schilderingen zijn ongeveer 1500(!) jaar oud en sommige tempels en kloosters zijn zlefs van voor de jaartelling.

Mensen
Aan mensen geen gebrek in India. Overal zijn mensen. Zodra je in de aankomsthal aankomt kom je terecht in een broeirige sfeer van drukte. Je wordt onmiddelijk aangesproken door taxi of riksja bestuurders die je naar de stad (lees hotel van vriendjes/de hoogste bieder) willen brengen. Reisagenten stellen zich zeer nederig op. Zelf bagage dragen is er vaak niet bij. Chauffeurs bij hen in dienst behandelen je als een vorst. Gastvrijheid is een groot goed in India. Vooral in zuid India is de gast en half-god.

De kleding is zeer fel gekleurd, vooral Rajastan en Tamil Nadu staan bekend om de fraai gekleurde stoffen. Meer vrouwen dan mannen lopen in traditionele kleding rond en dat geeft een zeer kleurig gezicht, zeker bij feestelijkheden, zoals deze bruiloft in Aurangabad. Vooral in het zuiden lopen ook de mannen nog in traditioneel gewaad rond. In steden zoals Mumbai en Chennai zijn relatief meer vrouwen westers gekleed.

Het klein ondernemerschap is zeer sterk verbreid. Overal zijn winkel(tjes). Bij tempels en belangrijke monumenten ziet het zwart van de winkeliers die je, op meer of minder indringende wijze in hun zaak proberen te krijgen. Kom je in zo'n zaak (zoals bij de Taj Mahal) krijg je een prachtig verhaal over de echtheid van marmere miniaturen. Deze exemplaren kan men herkennen aan het feit dat ze doorschijnend zijn. Hij vraagd het luttele bedrag van 2000 rupees (ongeveer 40 euro) voor een fraai marmere doosje en dan begint het afdingen. Met veel hangen en wurgen krijg je er 500 rupees vanaf maar zodra je aanstalten maakt om te vertrekken gaat de prijs hard naar beneden en had je het zelfde doosje ineens voor 300 rupees kunnen kopen. Vraag is dan, was het het waard?

Dat het er soms hard aan toe gaat blijkt wel op de stations. Zodra een trein binnenkomt, wordt deze letterlijk bestormd. Tijd om uit te stappen is er blijkbaar niet en uiteindelijk was alle ophef nergens voor nodig van alle plaatsen in de lange afstandstreinen zijn gereserveerd. Kruiers rennen de trein in om hun brood te verdienen. In Mumbai gebeurde dat zo aggressief dat een kruier letterlijk door de spoorwegpolitie het station uit geslagen werd omdat hij iets te lastig werd. Het is een zeer harde maatschappij waar toch nog het recht van de sterkste geldt.

Dieren
Dieren zijn niet weg te denken uit de Indiase samenleving. Je ziet ze op straat, in het verkeer, op vuilnishopen, in en rondom tempels. Ze worden vereerd, gevoerd, gebruikt als lastdier of transportmiddel. Vaak worden ze gewoon met rust overgelaten. Zolang ze geen overlast veroorzaken gaan Indiërs respectvol met ze om.

In het hindoeïsme spelen dieren een belangrijke rol. Sommige worden met een God geassocieerd. Ganesha  (de God met het olifantenhoofd) is daar een voorbeeld van. Soms wordt een diersoort met iets gesymboliseerd. Zo staat de slang voor vruchtbaarheid en onsterfelijkheid. Veel Indiërs zien het voeren van dieren als hun religieuze plicht. Door dieren te vereren geloven de hindoeïsten dat hun ziel gereinigd wordt. Volgens de reïncarnatietheorie zal de ziel net zo lang op aarde terugkeren totdat de ziel zuiver is en de eeuwige rust zal vinden.

India staat bekend om haar heilige koeien. Ze zijn heilig vanwege de ‘pangavya’ (vijf  producten): melk, yoghurt, boter mest en urine. De urine wordt verwerkt in traditionele medicijnen. De mest wordt te drogen gelegd en daarna gebruikt als brandstof.

Het straatbeeld is een dierrijk geheel. Overal zie je heilige koeien. Meestal liggen ze uitermate relaxt in het midden van de weg te herkauwen. Door het geraas van al het verkeer hebben ze op die plek het minst last van vliegen. Vaak zie je dat de hoorns beschilderd zijn met felle kleuren, al dan niet voorzien van koperen doppen. Ook olifanten worden beschilderd met bloemen of andere kleurrijke motieven. Stieren worden meestal gebruikt als lastdier (achter ploeg of grasmaaier) of je ziet ze (meestal twee aan twee) voor een kar lopen. Ook dromedarissen zie je geregeld voor een wagen gespannen. Zelfs op tolwegen kwamen we ze tegen. De karren die ze trekken zijn vaak twee keer zo hoog als de beesten zelf.

In de buurt van tempels en moskeeën zie je vaak eekhoorntjes en apen. Waarschijnlijk omdat ze daar regelmatig gevoerd worden. Op de vele vuilnishoopjes (India kent geen vuilophaaldienst) zie je varkens, runderen of honden het GFT-afval opeten. Gewoon een kwestie van biologisch recyclen. Kortom, mens en dier vormen een perfecte symbiose in India!

Eten en drinken
Omdat India zo groot is als West Europa zal het niemand verbazen dat ook de Indiase keuken zeer gevarieerd is. Vlees wordt er bijna niet gegeten. varkensvlees en (uiteraard) rundvlees zijn taboe. Heel soms wordt er lamsvlees en kip gegeven en aan de kusten nog wat vis. In de treinen kan men vaak lunch bestellen (een eenpansgerecht met rijst bijvoorbeeld) en fruit kopen.

In Zuid India bestaat een avondmaal uit verschillende gangen (3 a 4) met afwisselend zoete en niet- zoete gerechten meestal met rijst, rijstpannankoeken (Dosa's of Utapams) of Gepofte rijstschijfjes (Idli) als basis. Deze worden dan genuttigd met suiker, kokos-yoghurt mengsel of diverse groenten gerechten. Ook het ontbijt had een dergelijke samenstelling al waren de hoeveelheden iets minder. De lunch sloegen we voor het gemak maar over. Ook Pakooda's (een krokante rijst-nuggids met ui of andere vulling) is niet te versmaden.

In Zuid India is rijst het belangrijkste bijgerechtl; in Noord india wordt ook veel rijst gegeten maar wordt ook de Naan en andere deegproducten als bijgerecht gegeten. Erg lekker zijn de paneers (Palak: met spinazi of mutter: met vlees). Soms vindt je nog gerechten met een verdwaalde aardappel. Ook erg lekker is verse "home made" yoghurt of anders de melk die dezelfde ochtend nog gehaald is bij de boer. In de steden heeft men hier en daar ook engelse gewoontes overgenomen door 's Ochtends sandwiches met kaas of tomaat-komkommer te nuttigen.

Bier en wijn zijn in India weinig te krijgen (behalve in de toeristencentra). Lokale dranken zijn de zoete en zoute lassi (yoghurtdrank) evt. verrijkt met een banaan of andere fruitsmaak. Chai wordt ook veel gedronken. Dit is Thee met melk en gemale gember, zeer aan te bevelen. Ook de Indiase koffie is zeer goed. Verder wordt veel (mineraal)water gedronken doen ook de Cocal Cola en Fanta zijn intreden.

Tot Slot
We hebben geprobeerd een beeld te geven van hoe wij India ervaren hebben. Het is vooral een land van verbazing - maar ook van creativiteit. Uiteraard is dat met geen mogelijkheid te beschrijven maar ons advies luidt: ga er eens heen, je zult er beslist geen spijt van krijgen!